Διανύουμε σίγουρα έναν αιώνα φόβου και απαισιοδοξίας. Δεν ξέρω γιατί αισθανόμαστε τέτοια ικανοποιήση στο να προβλέπουμε το τέλος του κόσμου κάθε 3 βδομάδες και στο να βάζουμε την ταμπέλα του "καρκινογόνου" στα πάντα (τι με νοιάζει αλήθεια αν οι βίδες του ΙΚΕΑ προκαλούν καρκίνο; Θα της φάω ποτέ..;) , αλλά σίγουρα θα μείνει (;) στην ιστορία ως η μόδα του 21ου αιώνα. Δε θεωρώ φυσικά ότι αυτές οι σκέψεις είναι αβάσιμες, αντιθέτως, συμφωνώ ότι βρισκόμαστε σε μια πορεία αυτοκαταστροφής η οποία δε βλέπω να έχει σωτήριους παράδρομους. Διακρίνω, ωστόσο, μια υποκρισία σε όλη αυτή τη νοοτροπία.
Τι εννοώ με αυτό; Ότι το πρόβλημα της καταστροφής του ανθρώπου (ναι του ανθρώπου και όχι του πλανήτη) έχει αίτια πολύ βαθύτερα από αυτά που συνήθως προβάλλονται ή συζητιούνται. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου πιο πολύ αποτέλεσμα είναι παρά αιτία. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τις κοινωνικές ανισότητες, την πείνα κτλ. Τα φαινόμενα αυτά πηγάζουν έμμεσα ή άμεσα από την παραβίαση τον νόμων που ο ίδιος ο άνθρωπος διατύπωσε και μελέτησε.
Ο Δαρβίνος είχε παρατηρήσει ότι οι πληθυσμοί όλων των ζώων αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Μεσω της φυσική επιλογής όμως και της επικράτησης του ισχυρότερου τα μεγέθη των πληθυσμών τελικά παραμένουν σταθερά και μάλιστα σταδιακά εξελίσσονται ώστε να προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους. Και γενικά, στη Φυσική, υπάρχει η έννοια της ισορροπίας. Σχεδόν όλα τα συστήματα "επιδιώκουν" να βρεθούν σε μια θέση ισορρπίας και δεν μπορούν να ηρεμήσουν αν δε βρεθούν σε αυτή. Ακόμη και το ίδιο μας το σώμα επιδεικνύει τεράστια προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον με σκοπό πάντα μια κατάσταση ισορροπίας.
Αυτό που κάνει ο άνθρωπος είναι ίσως πρωτοφανές στον κόσμο. Μεταβάλλει τη λειτουργία του και τη λειτουργία του περιβάλλοντος ώστε να μπορέσει να ζήσει έξω από τους συνηθισμένους κανόνες. Προσπαθεί να δημιουργεί και να συντηρεί μεγαλύτερους πληθυσμούς από αυτούς που "χωράει" ο πλανήτης μας. Ακόμη χειρότερα, το κάνει παραβιάζοντας τις δυο προαναφερθέντες παρατηρήσεις της θεωρίας της φυσικής επιλογής. Άνθρωποι με προβλημάτικη (και φθίνουσα) υγεία που ποτέ δε θα αναπαράγονταν υπό φυσικές συνθήκες ζωής καταφέρνουν μέσω εξωσωματικής γονιμοποιήσεις να αφήσουν απογόνους διαιωνίζοντας ενδεχομένως τα προβλήματά τους. Αντίστιχα, άνθρωποι με χαρακτηριστικά που θα καθιστούσαν την επιβίωσή τους αδύνατη μπορούν να ζήσουν κανονικά και να μεταβιβάζουν τα ίδια χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά ανθρώπων.
Αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτών είναι η αντίστροφης πορείας εξέλιξη του είδους. Οι δυνατότητές μας δε θα αναπτύσσονται από γενιά σε γενία αλλά θα συρικνώνονται και θα εξαφανίζονται. Ήδη είμαι μέλος μια γενιάς που κατεβάζει χάπια για ένα κοινό κρυολόγημα. Οι απόγονοι μας λοιπόν δε θα είναι παράξενα να φτάσουν στο σημείο να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες ασθένειες. Πως μετά να μην εμφανιστεί ένας ιος που όντως θα σκοτώσει το μισό πληθυσμό της Γης;
Σε αυτό το σημείο μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί ποια είναι η θέση μου πάνω στο θέμα. Μήπως ο συλλογισμός μου καταλήγει στο ότι πρέπει να αφήσουμε ελεύθερα τα ένισκτά μας, να αφήνουμε τους αδύναμους να πεθαίνουν και να τρωγόμαστε μεταξύ μας; Όχι. Σαφώς δε θα θεωρούσα λύση κάτι τέτοιο. Πρέπει να μοιραζόμαστε με τους φτωχούς και πεινασμένους και πρέπει να βοηθάμε τους άλλους να επιβώνουν.
Δεν είναι όμως απληστία το ότι φτάνουμε στα 70 χρόνια ζωής και απαιτούμε να ζήσουμε άλλα 20 χωρίς να παρουσιάσει πτώση η υγεία μας; Δεν είναι απληστία το ότι μετά από μια απερίσκεπτη ζωή όπου το σώμα μας έχει καταστρεφεί σε σημείο που δεν μπορεί να αφήσει απογόνους να ζητάμε από την επιστήμη να μας δώσει την ευκαιρία να αποκτήσουμε 2-3 παιδιά; Και το ότι θέλουμε να αποφασίσουμε πριν καλά καλά παντρευτούμε ακριβώς πόσα παιδιά θα κάνουμε και ξέρουμε ότι αυτά θα επιβιώσουν σίγουρα χάρη στα εμβόλια και στα φάρμακα πάλι απληστία δεν είναι; Και το ότι θέλουμε να ζήσουμε στην εξοχή, αλλά να χτίσουμε και 5-6 μαγαζιά και ένα super-market εκεί δίπλα για να ζούμε άνετα και ευχάριστα το ίδιο. Αυτή λοιπόν η συμπεριφορά είναι που αυξάνει συνεχώς το μέγεθος του πληθυσμού μας καθιστώντας τον παράλληλα προβληματικό και αδύναμο. Εδώ οφείλεται η διατάραξη της ισορροπίας με τον κόσμο που κατοικούμε και επομένως η αυτοκαταστροφή μας.
Και για να κλείσω, εδώ βρίσκεται και η υποκρισία μας που ανέφερα στην αρχή. Εμείς που επιβαρύνουμε τον πλανήτη μόνο και μόνο με την ύπαρξή μας και τη συμπεριφορά μας μετά προσπαθούμε να αποδώσουμε ευθύνες στους "άλλους". Κι εγώ, άλλωστε, που τόση ώρα κατακρίνω την απληστία μας, τα ίδια δε θα κάνω όταν έρθει η σειρά μου;
ph.
Τι εννοώ με αυτό; Ότι το πρόβλημα της καταστροφής του ανθρώπου (ναι του ανθρώπου και όχι του πλανήτη) έχει αίτια πολύ βαθύτερα από αυτά που συνήθως προβάλλονται ή συζητιούνται. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου πιο πολύ αποτέλεσμα είναι παρά αιτία. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τις κοινωνικές ανισότητες, την πείνα κτλ. Τα φαινόμενα αυτά πηγάζουν έμμεσα ή άμεσα από την παραβίαση τον νόμων που ο ίδιος ο άνθρωπος διατύπωσε και μελέτησε.
Ο Δαρβίνος είχε παρατηρήσει ότι οι πληθυσμοί όλων των ζώων αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Μεσω της φυσική επιλογής όμως και της επικράτησης του ισχυρότερου τα μεγέθη των πληθυσμών τελικά παραμένουν σταθερά και μάλιστα σταδιακά εξελίσσονται ώστε να προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους. Και γενικά, στη Φυσική, υπάρχει η έννοια της ισορροπίας. Σχεδόν όλα τα συστήματα "επιδιώκουν" να βρεθούν σε μια θέση ισορρπίας και δεν μπορούν να ηρεμήσουν αν δε βρεθούν σε αυτή. Ακόμη και το ίδιο μας το σώμα επιδεικνύει τεράστια προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον με σκοπό πάντα μια κατάσταση ισορροπίας.
Αυτό που κάνει ο άνθρωπος είναι ίσως πρωτοφανές στον κόσμο. Μεταβάλλει τη λειτουργία του και τη λειτουργία του περιβάλλοντος ώστε να μπορέσει να ζήσει έξω από τους συνηθισμένους κανόνες. Προσπαθεί να δημιουργεί και να συντηρεί μεγαλύτερους πληθυσμούς από αυτούς που "χωράει" ο πλανήτης μας. Ακόμη χειρότερα, το κάνει παραβιάζοντας τις δυο προαναφερθέντες παρατηρήσεις της θεωρίας της φυσικής επιλογής. Άνθρωποι με προβλημάτικη (και φθίνουσα) υγεία που ποτέ δε θα αναπαράγονταν υπό φυσικές συνθήκες ζωής καταφέρνουν μέσω εξωσωματικής γονιμοποιήσεις να αφήσουν απογόνους διαιωνίζοντας ενδεχομένως τα προβλήματά τους. Αντίστιχα, άνθρωποι με χαρακτηριστικά που θα καθιστούσαν την επιβίωσή τους αδύνατη μπορούν να ζήσουν κανονικά και να μεταβιβάζουν τα ίδια χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά ανθρώπων.
Αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτών είναι η αντίστροφης πορείας εξέλιξη του είδους. Οι δυνατότητές μας δε θα αναπτύσσονται από γενιά σε γενία αλλά θα συρικνώνονται και θα εξαφανίζονται. Ήδη είμαι μέλος μια γενιάς που κατεβάζει χάπια για ένα κοινό κρυολόγημα. Οι απόγονοι μας λοιπόν δε θα είναι παράξενα να φτάσουν στο σημείο να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες ασθένειες. Πως μετά να μην εμφανιστεί ένας ιος που όντως θα σκοτώσει το μισό πληθυσμό της Γης;
Σε αυτό το σημείο μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί ποια είναι η θέση μου πάνω στο θέμα. Μήπως ο συλλογισμός μου καταλήγει στο ότι πρέπει να αφήσουμε ελεύθερα τα ένισκτά μας, να αφήνουμε τους αδύναμους να πεθαίνουν και να τρωγόμαστε μεταξύ μας; Όχι. Σαφώς δε θα θεωρούσα λύση κάτι τέτοιο. Πρέπει να μοιραζόμαστε με τους φτωχούς και πεινασμένους και πρέπει να βοηθάμε τους άλλους να επιβώνουν.
Δεν είναι όμως απληστία το ότι φτάνουμε στα 70 χρόνια ζωής και απαιτούμε να ζήσουμε άλλα 20 χωρίς να παρουσιάσει πτώση η υγεία μας; Δεν είναι απληστία το ότι μετά από μια απερίσκεπτη ζωή όπου το σώμα μας έχει καταστρεφεί σε σημείο που δεν μπορεί να αφήσει απογόνους να ζητάμε από την επιστήμη να μας δώσει την ευκαιρία να αποκτήσουμε 2-3 παιδιά; Και το ότι θέλουμε να αποφασίσουμε πριν καλά καλά παντρευτούμε ακριβώς πόσα παιδιά θα κάνουμε και ξέρουμε ότι αυτά θα επιβιώσουν σίγουρα χάρη στα εμβόλια και στα φάρμακα πάλι απληστία δεν είναι; Και το ότι θέλουμε να ζήσουμε στην εξοχή, αλλά να χτίσουμε και 5-6 μαγαζιά και ένα super-market εκεί δίπλα για να ζούμε άνετα και ευχάριστα το ίδιο. Αυτή λοιπόν η συμπεριφορά είναι που αυξάνει συνεχώς το μέγεθος του πληθυσμού μας καθιστώντας τον παράλληλα προβληματικό και αδύναμο. Εδώ οφείλεται η διατάραξη της ισορροπίας με τον κόσμο που κατοικούμε και επομένως η αυτοκαταστροφή μας.
Και για να κλείσω, εδώ βρίσκεται και η υποκρισία μας που ανέφερα στην αρχή. Εμείς που επιβαρύνουμε τον πλανήτη μόνο και μόνο με την ύπαρξή μας και τη συμπεριφορά μας μετά προσπαθούμε να αποδώσουμε ευθύνες στους "άλλους". Κι εγώ, άλλωστε, που τόση ώρα κατακρίνω την απληστία μας, τα ίδια δε θα κάνω όταν έρθει η σειρά μου;
ph.
Αναρτήσεις
